POITTE NOSUS SARDUS NON SEUS
ITALIANUS E NON SI KUBENIRI DE BAI
FINTA KI SEUS ITALIANUS
Nosus
sardus seus de arrazza e de identidadi mera
differenti e mera prus antiga e balenti
de kussa italiana.
Po kusta arrexioni s'istoria dessu Populu Sardu esti mera prus amtiga de passa de milli
annus de kussa dessu Populu Latinu ki esti kussu ki ara generau su
Populu Iralianu Kandu si esti ammesturau kun is Barbarus ki si fianta fattu meris dess'Italia ponendu fini ass'Imperu Romanu.
Antighidadi a parti, s'istoria sarda non esti
uguali a kussa italiana; su mari ki ingirIara sa Sardinia esti istetiu una bona defesa de
kusta terra kontra ass'imprus de invasionis
de is barbarus europeus e de is morus ki
po mera sekulus anta turmentau in mala manera s'Italia.
Aicci
su Populu Sardu esti arrennesciu a si allogai una parti mera manna de sa sua
antiga e manna Identidadi spirituali e kulturali mellus de kussa italiana e, po
kusta arrexioni, Nosus Sardus fueddaus una limba ki nisciunu italianu arrenesciri a cumprendiri, bogara in kraru krattiri seriu e franku, unu modu de biviri pagu sofistikau e sentidus e una humanidadi ki du portanta essi pagu bantaxeri a e unu
arrespettu mannui PO sa a natura e biviri
attesu dessu lussu e de onnia
bellesa artificiali in manera
differenti de kussa italiana.
Tottu
kustu du scinti mera beni is Italianus poitte esti nodiu ki nosus non seus Italianus e naranta ki nosus Sardus
seus una Insoru minoranza etnico--linguistica.
Ma kusta esti una mala trassa
e faula tonta ki is Italianus naranta po fai torrai a
kontu sa sekulari
bregungiosa manna fura ki issus
kun leis insoru anta fattu a bellla posta po si impossessai de ognia beni naturali de sa Sardinia, beni ki po dirittu e lei naturali
ispettanta scetti assu Populu Sardu e a
nisciunu atru populu o guvernu de kustu mundu.
Hanta
fattu e fainti kusta rapina kun trassas de genti mala e fraizza kumenti su
serpenti ki si podiri pappai su pilloni appustis ki du ara beni inkantau.
Assa
propria nanera sa politika e sa kultura
italiana kun unu ingannu traitori
e kun is trassas de nargiani famiu anta
attontiau sa genti sarda po fai torrai a nudda ognia sua oppositzioni.
Anta
atotniau sa cuscienzia populari
kulunendusa finzi is Sardus istudiaus akuendu e falsifikendu ognia beridadi ki
arrigurdara sa vida sarda e prima de
tottu propriu sa istoria dessu Popolu Sardu
po si fai kreiri ki nosus Sardus
seus dependius de una arrazza incivili, ignoranti e bona a nudda ki
podiri tirai innantis scetti si esti kumandara de genti furistera.
Aicci mera Sardus
funti portaus a si bregungiai
dessa nostra identidadi e si lassai integrai kumenti masedus tzerakus in su bregungiosu sfruttantu italianu dessa
vida e dessa terra nostra.
Po
kusta arrexioni mera Sardus integraus si creiriti italinus e teninti aicci sa tonta e falsa kunvintzionki ki tottu kussu ki benniriri de badas dessa Sardinia e benniara
imbarkau po s'Italia podiara torrai puru a beneficiu dessa genti de Sardinia.
Esti
faula manna poitta su Populu Sardu non biviri in Italia, ma in una terra ki su
mari separara attesu dess'Italia; terra ki esti Domu e Patria
Sarda de passa de 3900 annus :
Kustu documentara in Kampu historicu e scientifiku, in kunkordia kun sa definitzioni dessu fueddu, ki su Populu Sardu esti hoi sa prus antiga natzioni dess'Europa.
Kustu documentara in Kampu historicu e scientifiku, in kunkordia kun sa definitzioni dessu fueddu, ki su Populu Sardu esti hoi sa prus antiga natzioni dess'Europa.
Tottu
kustu du scinti finze in kampu internatzionali poittta in sa Karta
dess' O.N.U. c'esti registrau ki esistiri una Natzioni Sarda ki tenniri dirittu
assa libertadi e indipendentzia po si
guvernai de manu propria.
A kusta
dichiaratzioni internatzionali dess'O.N. U. ki su Guvernu Italianu s'estI
ghettau sermpri a fai su surdu assa
dichiaratzioni dess'O.N.U. impari assu Guvernu AmeriKanu e a is atrus guvernus dess'Europa poitte dis torraiara
a bonu Kontu assu Patto Atlantico tenniri a dispositzioni unu logu centrali in su Mediterraneu aundi podinti imbruttai militarmenti
debadas faendu terribili dannu mannu
assu mari, assu territoriu, assa ekonomia e assa saludi dessa genti sardaà
Ma
kustu est nudda in kunfrontu dessa ruina
manna kii esti presenti in Sardinia po
mori1 de 156 annus asutta su Guvernu italianu.
In 154
annus
asutta su Guvernu Italianu su
Populu Sardu non scetti esti istetiu spollau de ognia beni dessa terra sua
kemi ottenniri nudda ma esti Istetiu
portau a una miseria aicci manna ki cunfinara Kun una mala sorti ki du esti portendu
ass'agonia.
Kusta
ruina manna dessu Popilu Sardu e dessa
terrra sua esti incumenzara in su 1700 kandu s'Ighilterra ara fattu passai su Regnu de Sardiu asutta su
dominiu de kussus bonus
ziccheddus de brodu nominaus
Savoia ki de mala manera a
mesu de unu terrorismu populari
rmpicchendu, alluppendu in su smbine e impresonenuu sa genti
anta postu fini assu seculari
famini dessu Piemonti sfruttendu su
Populu Sardu prus cun tassazioni de fura poitta non fianta in gradu de furai is
benis naturali dessa Sardinia poitta non tenianta un flotta mercantile .
Ma
sa arruina e sa fura prus mannas funti
arribaras in terra sarda de parti italiana n su tempu de Carlo Alberto kandu a mesu de
unu bregungiosu inagannu politiku, kun s'ajiudu de is nobiles ki ass'inprus
non fianta de origini furisyera, kun su kunsensu dessa Cresia Sarda
e kun isu traimentu de pagos politicantes sardus, kemi tennere in perunu kontu sa
boluntadi essa libertadi dessu Populu
Sardu, anta fattu sa Adesione agli Stati Continemtali narendu ki a is Sardus cumbeniara fai is
Italianus poitta kustus funti bonos frades nostros ki podianta portai in Sardinia scetti unu benni mannu kun
unu mannu progressu e una moderna civilidadi.
Aicci
Kun kusta mala e fraizza trassa politika
kandu appustis su 186i esti nascia sa
Natzioni Italia, inkumenzendu de Camillo
Benso di Cavour ( arribau in su Parlamentu Italianu Kun is votus sardus de Igesias ) a mesu de una sua
mala ghenga politika Italina, a pagu a
pagu si funti fattu meris mannus privaus
cun una prepotenzia legalizzara de
manu Parlamentari italianu de onnia beni ki fiara appizzu
e asutta sa terra e su mari dessa
Sardinia; ma a issus non dis bastaiara
kumandanta finzi sa mala sorti po
ognia sardu e po sa famiglia sua ki esti mala sorti de disoccupatzioni, miseria e emigratzioni. '
K us tu mali fattu si esti verificau propriu appustis ki su Guvernu Italianu si fiara imposseessau de is adempriviri ki fianta is
propriedadis dessa kresia kun unu grussu indennizzu
pagau kun dinai dessa popolatzioni
sarda.
Dessu 1861 a hoi anta sbuidau tottus is minierars de
argentu, arramini, ferru, prumbu,
zincu e atrus mera importantis ki fianta una de is arrikesas prus mannas dessa Sardinia
furendu assu Populu Sardu: 80 milionis de tonnellaras e prus
de mineralis ki anta usau po industrializzai e arricchiri su settentrioni
italianu e a kustas 80 milionis si deppint aciungi sa parti manna de mineralis sardus ki anta furau assu Populu Satdu
ki s'Italia aea bendiu ass' Inghilterra, assa Francia e assu
Belgiu.
Su
kalculu de su valori de su patrimoniu minerariu ki s'Italia ara rapinau assu
Populu si nararara ki kun issu fiara
possibili arrikpri sa
Sardinia kumenti anta arrichiu tottu su Nord dess'Italia.
Ma
kustu fura manna non dis bastaiara e
aicci poitte po skallai is mineralis ci
bolliara su craboni fossili ki de deppianta komprai in Inghilterra,
Francia e Belgiu, p a dannu dessu
Popuòu Sardu in Sardinia anta abbruxiau e furriau a
craboni imbarcau po su Ccontinenti 120.000 Ha de mattas secularis e usendu
is antigus portixeddus dessa costa sarda po non spendiri dinai po fabricai unu portu modernu.
Hoi
dess'antiga arrikesa mineraria dessu Populu Sardu atturara scetti unu mannu territoriu avvelenau de kussu arseniku ki
usaianta po sa prima lavoratzioni de
is mineralis appustis ki bennianta
pistaus a manu de is femminas sardas giarraiesa
e de pippius de ottu o dexi annus traballendu tottu sa die asutta su soli e su bentu po una
paga de famini de pagu soddos ki serbianta
appena po pagai unu civraxiu de pani.
In kustus territorius avvelenaus atturanta asutta e terra is istanpus mannus de is minieras isbuidadas
ki is politicantis Italinus po kullunai is Sardus si erriente narendu ki
dus podinti usai kumenti attratzioni turistika dess' archeologia
industriali sardai.
In
su propriu tempu ki fianta akabemdu de isbuidai is minieras is minierase
de furriai a craboni is forestasis e a
ni pinnikai ognia arrikesa sarda manna e
pittika, su Guvernu Italianu ara proibiu de organizzai in Sardinia
industrias po fabrikai attrezzadura tecnika e strexiu
traballendu is mineralis sardus e de organizzaai in su maru de Kasteddu unu kantieri navali mannu kun unu mannu bacinu de karenaggiu po fai
sa prus iportanti e moderrna statzioni de servitziu navali po su importanti trafiku navali mediterraneu ki ni fiara bessendu a foras
kandu anta apertu su kanali de Suez , poitta
fiarai contraiu a is interesus
dessu portu de Genova e de kussu de Napoli.
Aicci is
Sardus tottu su 1800'
e passa funti atturaus kumenti
miserabili pedditzonis kene perunu
progressu modernu industriali e mercantili po mori dessu Guvernu Italianu i su mentrus ki sa parti alta dess'Italia si fiara arrikendu
kun onnia beni arrapinau in in terra sarda, funti atturaus keni partii e e arti ku su kulu in terra kantedendu Fratelli
d' Italia…… k andu i fratelli d'Italiaa erriendu tzeraainta sardegnolo ognia sardu e su molenti sardu ki affaciolsu assa tzurpa po ingrassai su meri
camminar a girendu sa mola finas a kandu
si morirr.
artikemi arti e parti kumenti mortus de famini in una terra prena de ogni beni ki serbiara scetti po fai prus arrika s'Italia faendu prus pobera sa terra e sa genti sarda.
Ma
tottu kustu sciaku mannu ki ara portau a
unu mankau progressu dessa Sardinia po mori dessu Guvernu de kussos ki deppianta
essi kumenti frades de is Sardus non
fiara aKabau poitta pagu tempu appustis su
Guvernu Italianu ara proibiu a is
Sardus s'esporttatzioni dessu bestiamini grussu in Francia ki fìiara s'uniKu bonu guadangiu ki issus tenianta po kampai e tirai
innantis assa mellus; kusta proibzioni guvernativa italiana ara generau in Sardinia
una miseria aicci leggia ki ara portau mera genti a pappai scetti eda e cikoria e pani fattu cun
landiini.
Sa genti non tenira prus dinai po pagai is tasssas assu Guvernu Italianu
e aicci kustu ha fattu in
Sardinia me ra prus desssu doppiu
de is sequestrus de bestiaminini, domus,
terrenus e aziendas ki iar a fattu in tottu s'Italia.
Funti
arribaus assu puntu de sciusciai is crobetura de is domus po ni sequestai is teulas po pagu francus de tassas non pagaras.
Terras
e aziends sequetraras benianta bemdoas a
straccu baratu in astas trukaras a genti arribara dessu ContinentI po si arrikiri succendu famius su danguini de is Sardus appizzu sa disgratzia manna ki portara desssu Guvernu Italianu.
AIicci
kustus frades Italianus in astas
trukaras a straku baratt po pagu dinai
anta komprau, mannas propriedadis,terras,bestiamini e domus po gernerai in manu italiana propriedadis
aicci mannas e istsiaras kumenti kussa ki partendu dessu territoriu de Gavoi
arribaiara a kussu de Nurallao lassendu
in Sardinia milli e mera prus de dexi milli famiglias ki non tenianta manku pagus pramus
de terra po semini una junta de fasolu e unu saccu de patatas po non fai morri is insoru pippius de famini.
Po
Tottu kustu mali in Sardinia anta fattu nasciri
is bardanas e aicci esti
nasciupuru il banditismo sardo e in su mentri i s Sardud ki non bllianta akabai
in presoni po su restu dessa vida anta inkumenzau a emigrai prima in
Tunisia e Algeria e appustis in is Americas.
Non
gairi ispantu ki po kista
disperatzioni msnns in tpto sa
Sardinia ni funti bessuas a foras is bardanas
faendu ammannuabbua kussu ki is kontinentalis naranta
Banditismo Sardo e in su
proprou periufu totus is jomines ki non bolisamta akabbai motus o in presoni
anta inkumentzau e si ni fuire dessa Sardinia emigrendu totuue-
Mankai
manckara una documenttzioni ufficialiprecisa de kusta emigrratzioni pariri
possibili ki in sa segunda parti dessu XIX secuku kasi 300.000 Sardus
si ni funti fuios dessa Sardinia po koberai pani e traballu in terra allena
e furistera e kustu fai kumprebndiri poitta sa Sardinia kandu esti ktumentzau
su 900'
tenniara
una popolatzioni de appena 1 milioni de animas.
Ma
su peus po su Populu Sardu esti bessiu a
foras kandu s' Italia ara obbligau, pena sa morti kun sa fusilatzioni, tottu una generatzioni de abili mascus sardus a Kumbattiri in sa Prima Guerra Mondiali.
Prus
de 23o.000 Sardus , kI fianta prus dessu
20 % de una popolatzioni
sarda de unu milioni de
abitantis esti istetiu isperdiu
e arruinau poitta scetti sa
metadi de kustus sardus funti torraus in Sardinia e a s'imprus non serbianta prus a nudda poitta fianta invalidus struppiaus o fertus e ammalarius e non podianta traballai.
Arresultara ki de is 750.000 sordaus italianus mortus in su fronti prus de 100.000 fianta sardus pigaus kumenti pezza de macellu mandaus po forza a morri in prima linea.
Teninti
beni akuau ki kandu
sa Brigata Sassari si esti arribellaia
poitta i Sardus non ni podianta prusu de
atturai in prima linea dus anta fattu una bella decimazioni e de seguru una
parti de kustus 100.000 sardus mortus in guerra
funti istetius boccius de manu
italiana e non nemiga de is Italianus.
Aicci
s' Italia po malu interessu nsTzionali cosa sua a pottau su prus mannu dannu assa
Sardinia poitta ara isperdiu e arruinau
tottu una generatzioni de Sardus kemi
pagai nudda assu Populu Sardu poitta, appustis dessa guerra, su
Guvernu Italianu a mandau in Sardinia scetti farrancaras de medaglias
ass'imprus de arramini e non mera pensioneddas de invalidadi de famini .
Nudda
beni a fatti po su Populu Sardu puru s' Italia
Fascista poitte faendu unu
muntoni de propagamda assa sua Legge
Miliardo d'ara pigau po su kulu
poitta in tottus is bonificas e riformas
agrarias ki ha fattu in Sardinia (
Castiadas, Seddori, Arborea e Palmavera)
ci ara sistemau mera beni scetti
genti italiana ki ara
attretzau kun trattoris e attrezzadura agraria moderna assa faccia de is massargius sardus deppianta fai una una misera vida e fai sa tonta parti arendu kun aratru de linna tirau de unu boi o a emigrai
in Belgiu e in Francia po akabbai
spudendu sanguini e a morri traballendu asutta e terra in is minieras de
kraboni.
Nudda
o paggu esti kambiau in Sardinia in s'Era Fascista
poitte kussu pagu ki kanbiaira fiara scetti a beneficiu italanu e a maleficiu sardu : in su mentris sighianta a sbuidai is minieras, a disbokai seghendu is mattas po ni fai
travessinas ferroviarias ki bennianta
bendias ass' esteru e a inkumenzai a sbuidai su mari sardu de mala manera faendu arribai ingiru a is kostas de Sardinias vaporinus attrezzaus
po sa piska manna de ognia parti des'Italia ( Liguria, Toscana, Campania e
Sicilia) keni fai organizzai una piska industriali sarda ponendu in sa konca de is Sardus kun falsidadi
sa tonta e mala Kivintzioni ki issus funti
de arratza antiga managa e arretrara
nemiga dessu mari e de ogni attividadi navali fatta de hominis ki fianta bonus scetti po
pasciri prokus, brebei e krabas e a
kamminai scetti a pei in terra o a si moviri a kuaddu e a molenti o setzius in unu karru a
boi.
Po
kusta manna faula historika e kun s' arrexioni
dessu prepotenti, pighendu kun mala trassa
kumenti iskusa, su Guvernu Italianu, mankai sa Sardinia tenniri 1890 Km. de
kostas ( tottu s'Italia kun sa Sicilia
ni teninti scetti 7468 km.) ara sempri fattu i manera de non fai
nisciuna attividadi marinara sarda po tenniri su Populu Sardu asutta sa fura
manna de kumandai dessu tottu in su trasportu
marittimu po kontrollai e kundiztzionai scetti a profittu insoru tottu su kummerciu
sardu de importatzioni e de
esportatzioni fin manera ki onnia produtzioni italiana, ariseru kumenti hoi, fiara prus kara in Sarddinia e
onnia produtzioni sarda fiara mera prus a barattu in Italia. Kun kustu monopoliu de is trasportus marittimus is Italinus in pratika
si funti fattus meris prepotentis de tottu su
mari sardu e dessu kommerciu e anta inkadenau s'mprus de is Sardus agli arresti domiciliari nella loro terra poitta esti bessiu dessa Sardinia kandu
du anta spintu a emigrai o andai a
kumbattiri prima in Etiopia e
appustis kumbattiri e amorri in Frncia,
Grecia, Russia e Libia kandu esto
skoppisrs sa Segund Guerra Mondiali.
Sa peus
beffa de parti dessu Guvernu Italianu su Populu Sardu si d'esti pigara appustis sa Segunda Guerra
Mondiali kandu su Guvernu Italianu esti passau dessa dittatura fascista a una
falsa democrazia, nera a modu suu,i
kandu n s'annu 1948 ha permittiu assu Populu de Sardinia de fai finta
de si guvernai kun un'autonomia ki arrisultara iscritta in s'acqua poitta
ha fattu bogai in kampu una Regione Autonoma della Sardegna
ki tenniri unu Statuto Speciale ki appustis ki esti istetiu iscrittu de parti de is pòiticantis
sardus ki fianta interessaus prusu assa propria karriera politika e non assa mellus ssorti dessu Populu Sardu,keni fai nisciuna oppositzioni esti istetiu kurreggiu mera beni po fai in modu ki s'Italia podiara kontinuai a kumandai e isfruttai su Populu
Sardu e sa Sardinia kumenti prima e peus de prima kun trassas, faulas, ingannu e
prepotentzia kumenti prima e peus de prima, po akabbai de du
spollai democraticamenti de ognia beni e possibilidadi de progressu
dessa terra sua kumenti prima benniara
spollau monarchikamenti o fascistamenti.
Kustu d'ara fattu faendu
guvernai prus mali ki beni sa Regione
Autonoma della Sardegna de manu mala e ignoranti kun homines sardus
ki fianta e funti ass'imprus bonus scetti a fai is bonus serbiroris de is partidus
politikus italianus; homines sardus ki ass'imprus non ianta kumprendiu is kausas dessa mala situazioni dessu Populu
Sardu e aicci fianta bonus a nudda e a pensai po sa propria karriera o a si prokurai una
bona pensioni politika e aicci anta
traixiu malamenti su beni dessa propria genti e dessa propria terra
kene fai una bona e forti oppsitzioni a onnia mali ki su Guvernu
Italianu fiara ankora faendu o
lassendu fai a dannu dessu Populu Sardu e assa terra cosa sua.
Si kumprendiri aicci poitta in Sadinia continuara a durai su monopoliu
italianu de tottus is trasportus marittimus; trasportus marittimus poitte kustus
politikantis sardus non anta mai pensau
de fai una flotta navali sarda o a fai una bona e forti oppositzioni kandu
s'iskola Italiana ara po una parti manna segau
assa genti sa limba sarda po di fai junu trapisntu dessa limba italiana
e a atrus mera fattus peus de kustus hanta portau unu dannu aicci mannu assu Populu Sardu ki du esti portendu as'agonia in s'anima e in su korpu.
Po sa propria arrexioni is politikantis regionalis
non hanta mai crrkau de firmai su Guernu
Italianu kandu ara attontiau is Sardus kun un'akulturatzioni
ki dus ara fattu bregungiai dessa propria identidadi e dessa propria limba po
dus integrai in unu sistema sociali aundi fueddant sa limba italiana po si creiiri
italianus e liberamenti lassanta fai assa politika italiana tottu kussu ki
bolliri mankai torrara a dannu mannu dessa vida e dessa terra insoru.
Aicci s'Italia liberamenti ara akabbau de spollai sa Sardinia assu puntu de lassai su Populu Sardu ekonomikamemti scintu kemi
mudandas: anta akabau de sbuidai tottu is minieras e alluppau su kommerciu
sardu kun su monopoliu de su trasportu
in su mari e in su xelu e anta fattu i modu de non fai nasciri in
Sardinia nisciuna fabrika de benis de
prima necessidadi in manera ki is Sardus deppinti dependiri dess'Italia po tottu
kussu ki serbiri a ognia atividadi ekonomika e a tottu kussu ki serbinti po is bisongius dessa vida de ognia die
kumenti su strexiu de domu ki esti fabrikau in Italia kun msyeriali esportau dessa sardinia kumenti
prattus e pingiaras ki kumentii su materiali usau po pianellari funti fattas ku kaolinu sardu.
Assa
propria manera is Sardus deppendinti dess'Italia
puru po una purga o po is korrias ki serbint
po akappiai is bottinus e kustu
ponniri in kraru a kali malu puntu anta
ischiavizzau sa vida e s'ekonomia sarda.
Tottu
kustu ponniri beni in kraru ki su Populu Sardu esti spiritualmenti,
kulturamenti e ekonomikamenti ischiavizzau poitta esti akappiau kun
kadenas ki mancai non funti visibilis
portanta ruina, inferioridadi,
bregungia, miseria e mala sorti assa genti sarda poitta
si lassara umiliai e sfruttai dess'Italia mera peus
de kumenti fianta trattaus is
nieddus africanus de parti dessu
kolonialismu inglesu franzesu e portoghesu.
Sa beffa prus manna d tottus su Populu Sardu si d' esti pigara po mori dess'Italia kandu sa Regioni sarda ara pubblicau Il Piano di Rinascita della
Sardegna poitta issu ni esti bessiu korruru e malamenti appaliau.
Ni
esti bessiu korruru poittta ass'
imprusu su dinai ki ispettaiara a is
Sardus po fai ammanniai liberamenti
insoru ekonomia si du funti pinnkau is imprendidoris italianus kumenti Rovelli e Moratti e atrus margians italianus
e furisteris po ni fai bessiri industrias
mannas de prima trasformazione in Sarrock, Assemini, Portovesme, Bidda e
Cidri,Ottana e Portotorres aundi in
tottu traballaianta unu skantu de pagus migliaias de manoovalis sardus poitta is tecnicus e dirigentis
fianta continetalis.
Si porri nai ki su Populu Sardu kun kusta industrializzatzioni ni esti
bessiu mera korruru
poitta issa non ara portau nisciunu beni assa mala situatzioni dess'okupatzioni sarda
e aicci kusta esti aumentara assu puntu ki in binti annus dessu 1950 assu 1970 ara fattu emigrai prus de 500.000
Sardus e finzi mera tallus de brebeis ki
funti andaras a pasciri in su Laziu e
in sa Toscana po porri fini a kussa
faula italina ki nominaira Pecorino Romao su kasu produxiu in
Sardinia.
Assa
propria manera su Populu Sardu ni esti bessiu malamenti appaliau
kamdu kustas industrias fattas kun
imbroglius politikus appustis pagus
annus anta postu fini a s'insoru attividadi po fallimentu o atra arrexioni, lassendu is operaius sardus disokupausu. kene kamisa e keni muramdas e kun su kulu
in terra in unu territoriu ki non
esti prus bonu po s'agricoltura e po
pasciri su bestiamini poitta esti tottu avvelenau de unu malu inquinamentu ki
ha fattu e fai morri sa genti sarda de kankru.
Un'atra
beffa manna su Populu Saardu de parti dessu Guvernu Italinu si da esti
incasciara kandu kustu di aea postu
cinku soddus apizzu de is korrus kandu kemi domandai permissu a nisciunu po unu mannu guadangiu
suu ara impiantau su 60% de is suas Servitù
Militari in Sardinia occupendu e furendu assa agricoltura e assu
turimu sardu 40.000 ettarus de territoriu e centinais de kilometrus de
kostas
ki ara affitau a karu pretzu ass'imprusu
po fai basis e esercitatzionis militaris po tottu is numerosas natzionis dessa N.A.T.O .
Kustu su Guvernu Italianu du ara fattu kullunendu
sa popolatzioni dessu logu narendu sa
faula manna ki de kustas basis militaris
podia ottenniri okupatzioni e arrikesa
manna ma issas ara ottenniu scetti morti e dannu mannu po una
misera elemosina mera vantara e murrungiara.
24.000
de is 40.000 ettarus funti okupaus de tres poligunus, aund is navis e is aeroplanus
dess'Anerica e de de tottu is atras
natzionis europeas ki fanti parti dessa N.A.T.O. paghendu miliardus assu Guvernu
Italianu si podinti esercitai sgancednu
bombas e sparendu proittilis e missilis grusus e pittikus mera perigulos ki anta prenu e imbruttau tottu sa tetrra e su mari in manera perigulosa e mortali
non scetti po kini ci ponnir pei na puru po
sa popolattzioni de is bidda ki
ci funti akanta.
Acci
anta avvelenau su territoriu de su poligunu de Quirra anta avvelenau 12.700 Ha kun su toriu radioattivu e attrus perigulosus materiali
radioattivu po fai angiai a is brebeis ki ci pascinti angionis kun duas
koncas a tra leggia struppiaduras
e po fa morri is pastoris de linfomas
e fai morri de kankru mera genti de
is i biddas de Villaputzu e Perdas de Fogu aundi mera femmias anta
partoriu pippius mostrus.
Aicci
Assa propria manera funti avvelenaus
uraniu e prenus de bombas e trusproittilis ki non funti iskoppius su mari e su territoriu de Teulada e is Ha 1.416 de Capo Frasca e anta fattu morri de kankru unu skantu de sordaus sardus ki ci traballaianta kemi nisciuna protetzioni e indenizzu de parti guverntiva italiana.
Assa
propria manera kun unu dannu economiku e
keni torrai nisciunu bonu konti a is SSardus
e kun unu suu guadangiu mannu su Guvernu Iralianu ara affittau po meras annus una basi
navali in sa Maddalena a is Americanus e
kandu kustos sindi funti andaus anta lassau tottu su terra e su mari inkadozzau
de mteriali radiuttvu lassendu a is Sardus su pesu mannu de limpiai su
logu kemi nisciunu indennizzu.
In
su periusu ki bandara de is'annus 80'dessu sekulu passau s'Italia kamdu ara akabau
de isbuiidai totus is minieras dessa Sardinia
e iara arrovinau in ognia modiu
antiga'ekonomia sarda kumenti s'agrikoltura
e s'allevamentu de bestiamini kun leis
noas e manna tassatzioni e kun is'impotatzioni
a karu prezzu de ognia insoru bisongiu,,
kandu is industrias anta inkumenzau a
serrai appustis ki si fianta akaparrau is capitalis ki ispettaianta a is Sardus, a
boxi manna anta nau : I SaIdi Possono
vivere solo di turismo.
Acci
tontamenti is Sardus anta imcasciau
un'atra frigadura manna de parti de unu Guvernu Italianu eternamenti fraizzu e malu
ki de 150 e prus annus esti gioghendu kun issus s'ingannu mannu ki
giogara sa gattu kun su topi prima
de du bociri po si du pappai.
Si
funti pighendu kusta atra frigara poitta non anta kontrolla ki ass'inprus su
turismu fattu in terra sarda poitta is trasportu navali e aereu non esti de is
Sardus kumenti is is organizzazioninis alberghieras funti presenti in Sardinia Ikumenti kussas de Sa Costa Smeralda
e atras funti in manu furistera o italiana e portanta pagu guadangiu o nudda poitta
su personali qualifikau esti furisteri o italinu e beenniri dess' Italia kasi
tottu kussu ki ispaccianta in sa ristoratzioni e atruss bisongius de cadadie.
In
ognia modu is Sardus ponendi a menti assu Guvernu Italianu e a is politikantis sardus, kumenti kussu ki
ara ordinau Sardegna fattii bella pighendu sa terra
sua kumenti una bagassa, kun sakrificiu mannu po si kampai anta fabrikau domus
akanta de su mari po das affittai a is
turistas impari a 300 agriturimus prus attesu po ottenniri unu non
mannu e siguru guadangiu ki estibenendu a mankai po su troppu cru costu de su
trasportu navali mobopoòizzau de parti italiana e poitta sa Regioni Sarda po su
sviluppu de unu turismu sardu in manu
sarda ara tentu e tenniri dirigentis e
genti ki non esti istetia e esti bona a fai nudda e apizzu de tottu a fai una bona
oppositzioni contra su Guvernu Italianu po sa defesa de onnia interessu mannu o
pittiku dessu Poèulu Sardu.
Kustu esti postu beni in kraru kene dubbiu dessu
fattu ki in s'annu 2013, appusti unu
pittiku sviluppu sa Sardinia ara registrau, mancai sa bellesa manna dessu mari cosa sua e s'arrikesa de is antigidadisis e de atrus benis scetti
9,2 milonis de presenztias turistikas contra
is 46,8 milionis de is Balearis e is 52,8 milionis de IS Canarias ki
funti mera pru pittikas de mannaria, bellesa e antighidais dessa Sardinia
e funti prus esti mera prus attesu dess'Ispagna de
kantu sa terra nostra esti attesu dess'Italia.
Assa
propria manera unu monumentu sardu antigu, mannu e importanti kumenti su Nuraxi
de Barumini po una mancanza de una bona pubblicidadii internatzionali e de una bona organizzatzioni kulturali arregistrara ognia annu una media de
appena 245.000 turistas kontrfa 1,5 milionis ki benninti registraus dessu monuentu
megalitiku inglesu de Stonehenge .
Tottu
kustu ki eus analizzau, impari atrus fattus abbastana importanti, kumenti
s'impositzioni de integratzini italiana ki ara akulturau e atontia is Sarduss
assa propria mera ki su kolonialismu francesu e inglesu ara aculturau is
africanus po dus porri sfruttai mellus e po si apropria dess'arrikesas dessa
terra insoru, faendu benis is kontu benni dimostrau keni dubbiu perunu ki in
unu tempu prus longu de 15'0 annus asutta su Guvernu Italianu anta portau assu Populu Sardu ruinas e dannus aicci mannus ki anta alluppau
ognia possibilidadi naturali sua de
ottenniri progressu e du funti
indirizzendu a una agonia dessa identidadi e dessa arrazza sua appustis ki
esisti esistiu prus de 4000 annus.
Tottu
kustu perigulu mannu, kumenti dimostrara su fattu ki is regionis appena appen prus mannas dessa Sardinia, kumenti sa Sicilia e su Piemonti iennint ognuna una popolatzioni
ki aggiranta in 7 milionis kontra 1,6
milionis ki arregistrara sa Sardinia
mankai issa tenniri unu territoriu ki esti
mellus fatti deessa natura prus fertili e prus arriku de benis dessa natura de kussu sicilianu e de kussu
piemontesu.
Sa kausa de Kusta manna poberesa demografika
dessa Sardinia non esti generara de una
manna mor talidadi poitte esti dimostrau ki sa genti sarda biviri prus a longu
e tenniri nera centenarius e non si podiri nai
ki in Sardinia is homines e is
femminas funti de arrazza tuvuda poitta in
su seculu passau ognia famiglia sarda kontaiar assu manku 4 o 5 fillus e ci fianta famiglias ki kontaianta finzi prus de 10 fillus.
Sa kausa
principali dessa poberesa demografika sarda da podeus agattaI faendu bemi su kontrollu de movimentus dessa popolatzioni sarda partendu dessa segunda metadi dedsu XIX assu tempu presenti. de 1,
kusta
situatzioni demografica non esti causara de una sterilidadi de is femminas e de
is hominis sardus poitta insu principu dessu seculu passau,mediamenti sa famiglia sarda podia kontai de 5 a prus de 10
fillus.
Sa
kausa principaòi dessa poberesa demografica sarda ni bessiri beni a pillu
faendu kun sttentzioni du kontrollu de
id movi,entus ki hsrs fsttu ds popolatzioni sarda in tottu su seculu passau e
aicci ni benniri a foras faendu su kontu ki
a is 100.000 sordaus mandaus a morri in sa prima guerra mondiali deppeus
acciungiri is 53.900 ki anta mandu a morri in sa Segunda Guerra
Mondiali impari a is civilis ki funti
mortus in Sardinia asutta is bombas de
is Americanus.
Acciungendu
a kustus Sardus mortus po sa guerra prus
de 1,3 milioni ki funti emigraus dessu 1920 assu 2013 binninti a mancai in
Sardinia 1, 5 milionis de animas e si acciungeus a kustus tottu is Sardus ki du
Guvernu ITalianu a fattu emigrai in su
1800' podeus nai ki po mori dessu Guvernu Italianu funti mancaus assa Sardinia appena prus pagu de 2 milionid
de Sardus.
Unu
kintrollu dess'origini de 1,6 milioni
dessa popolatzioni dessa Sardinia de hoi ponniri in kraru ki una parti
mera manna esti fatta de Italinus o de genti de origini
italiana ki teninti in poderi su kommerciu prus mannu, is impiegus
direttivus tottue e onnia poderi politiku e kulturali dessa Sardinia.
Kustu
dimostrara beni ki in terra sarda, a
bella posta Kun famini e disokupatzioni
hanta obbligau su Sardu a emigrai po fai
un komudu logu ass'Italianu ki si esti sempri mera beni sistemau po pappai e kumand kumenti di praxiri e di torra
prus a kontu mankai sa m ala sorti de
tottus is Sardus.
Kustu
dimostrara puru ki su Guvernu Italianu
ha fattu in ognia tempu una
politika indiritzara a otteniri
dessa terra e de sa genti de Sardinia su
prus mannu sfruttamentu kun sa
minima spesa eliminendu ognia opposizioni faendu in
manera
de dus ispdiri in su mundu kun
s'emigratzioni sa parti prus manna possibili dessu Populu sardt e de attontiai kun sa trassa de
una manna akulturatzioni totus is Sardus funti atturai in sìinsoru terra faendu in modu ki funti trattaus kumenti Italinus po
ognia doveri e e non po onnia dirittu.
Aicci
su Sardu du anta pigau po Iralianu scetti kandu deppiri paahai is tasssas e andai in guerra ma non kandu deppiri eesi pagau po onnia dannu fattu a sa
terra e assa terra sua o aggiudau po ognia disgrazia di podiri Kapitai in sa vida sua.
Hoi
po tottu su dannu longu e mannu ki
snts fattu in prus de 15'0 annus de amministratzioni Italiana assa terra e assa vida sarda e po sa longa
krisi moderna ki esitiri in Italia sa
situatzioni dessu Populu Sardu esti arribara
a una generali dispertzioni mai bia
in su tempu andau.
Esti
una disperatzioni ki esti Krescendu de
die in die poitta kumenti funti
serrendu una appustis de is atras
is ultima fabrikas de
s'imdustrializzatzioni fallimentari KI is Italinus kun mala trassa
de aingannu ekonomiku anta
impiantau in Sardinia po si
akaparrai sa parti prus manna dessu
dinai ki ispettaiara scetti a is Sardus po rganizzai unu bonu s progressu
ekonomiku sa genti biri kI
in giru non esti atturau prus
nudd poitte esti sparessia finzi kasi tottu s'ekonomia dessu tenpu andau poitta su mannu sfruttamentu o fura koloniali apitzu sa terra e sa vida
sarda ara lassau in giru kun is industrias fallias e su teritoriu mamalamente
inquinau, funti sparessias is minieras, is salinas, is forestas
arrikaas de fruttu e de linnamini kasi
tottu is tunnaras, 's'arrika piska dessu mari
sardu, s'artigianau, atturanta scetti un'agri koltura , unallevamentu de bestiamuni
e unu commerciu internu alluppausu malamenti de milli paganentus de is tassas
ki aunentanta de die in die e dessa kunkurrentza de is importatzionis e
is imbroglius furisteris, e un esercitu
longu longu de disokupaus mashus e femminas de ognia edadi ki non tennint prus nudda po si
kampai e ki aumentara de die in die ki su Guvernu Italinu impari a kussu Regionali bogara kumenti uniku arremediu su monti prus mannu dessu mundu fattu kun is
promissas faulancias e is ungannus de tottu is politicanti politikus italianus
ki dessu prus importanti assu prus pittiku si fainti unu stipendiu e una pensioni
ki ass'taliana funti di capogiro
succendu prima tottusu sanguini de is Sardus e appustis kussu dessa natzioni insoru.
N on
c'esti aicci de s'ispantai ki po kustac disperara situatzioni attontiaus kumenti funti d'ahulturatzioni
italina funti rmigtrendu prus de prima keni kumprendiri ki de
kustu passu in pagu tempu s funti
portendu su Populu Sardu a ass 'agonia poitte
afa sparessi dessu tottu dessa terra sua isperdiu in su mundu e po
lassai okkupai sa Sardinia dessu tottu de is italinus o de atra genti furitera.
Kumenti
prima eus dimostrau ki nosus Sardus
non seusu Italianus, arribaus a
kustu puntu, po tottu dannu mannu
ki sa terra sarda, impari assa genti
sua ara passau e esti passendu in kustu tempu ankora appustis 153 annus de guvernu Italianu, dimostrara
mera beni e keni nisciunu dubbiu ki a nosus
Sardus non esti torrau a nisciunu bonu kuntu fai finta de essi
Italinus e a si lassai liberamenti guvernai
de una natzioni italiana ki, appustis ki
si ara furau ognia beni e umiliaus prenus de kadenas ki akkapianta sianima su pensamentu
e su korpu dessu populu nostru ki ara lassau a ognia sardu scetti una funi po
s' impikai issu kun tottu sa arrazza sua.
Tottu
kustu fai finzi kumprendiri a ognia Sardu de bonu e onestu sentidu kin non esti
fertu in su cerbeddu dessu tottu e
kontinuara a stimai sa terra e sa genticosa sua s'unika manna possibildadi ki
tenniri de porri fini assa disperaa situatzioni ki de parti Italiana benniri
imposta assa Sardinia esti scetti
kussa
de si scirai dess'attontiamentu o
akulturatzioni ki d'anta fattu po torraI
a fai su Sardu po sa defesa prus manna de is interessus primarius dessu Populu Sardu ki esti kussu
dessa sua Libertadi e dessa sua Indipendentzia.
kustu
poitta sa iberidadi istorika dimostrara
ki su P opuòi Sardi esti
hresciu on si korpu e in
s'anima sua scetti kandu a tentu sa libertadi de si guvernai de
manu sua in kunkoria de una bona e
onesta giustizia e de ognia giustu bisongiu dessa vida sua.
Po kresciri
un'strs borta kumenti in is tempus antigus onnia Sardu
si deppiri arregordai in ognia momentu dessa vida sua ki su pretzu ki
deppiri pagai po si liberai de is kadenas ki d'akkappianta e du umlianta esti milli bortas prus pittiku de kussu ki
esti paghendu asutta su sfruttamentu
furisteri.
Kustu poitte mankai sa fura manna fatta de manu italiana in se nostra terra sarda ci funti
abkora centu bossibilidadis de donai a onnia sardu una bona okupatzioni
scetti kun sa nostra libertadi de torrai a essi meris de tottu kussu ki ankora
atturara in sa terra e in su mari dessa Sardinia mankai sa fura manna
Italiana, atturanta centu e prus posibilidadis
de donai unu bona e segura occupatzioni a ognia disokuppau sardu scetti si su Populu Sardu torrara a fai su meri dessa Sardinia e dessu mari ki da
ingituara